Giấc ngủ REM là gì? Những điều cần biết về giấc ngủ REM

Bạn có bao giờ thức dậy sau một giấc mơ rõ nét như thật, cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn dù đã mở mắt? Hoặc có những đêm ngủ đủ giờ nhưng sáng vẫn mệt mỏi? Điều này rất có thể liên quan đến chất lượng giai đoạn quan trọng nhất của giấc ngủ: giấc ngủ rem. Vậy giấc ngủ rem là gì? Diễn ra khi nào? Hãy cùng Pakey tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Giấc ngủ REM là gì?

REM là từ viết tắt của cụm tiếng Anh Rapid Eye Movement, nghĩa là chuyển động mắt nhanh. Đây là giai đoạn giấc ngủ mà mắt di chuyển liên tục phía sau mí mắt nhắm, trong khi não bộ hoạt động gần như khi thức. Ngược lại với hình ảnh cơ thể bất động trên giường, bên trong não đang diễn ra quá trình xử lý thông tin mạnh mẽ.

Một giấc ngủ hoàn chỉnh không chỉ đơn thuần là “nhắm mắt và ngủ liền một mạch” mà là chuỗi các giai đoạn được lặp lại có quy luật. Mỗi chu kỳ ngủ kéo dài khoảng 90 đến 120 phút và bao gồm giấc ngủ nông, giấc ngủ sâu và kết thúc bằng REM. Trung bình, một người trải qua từ 4 đến 6 chu kỳ ngủ mỗi đêm, tùy vào tổng thời gian ngủ.

Ở đầu đêm, giấc ngủ sâu chiếm ưu thế để giúp cơ thể phục hồi thể chất. Tuy nhiên về nửa sau của đêm, thời gian REM dần kéo dài, trong khi giấc ngủ sâu rút ngắn lại. Điều này lý giải vì sao những người ngủ trễ hoặc ngủ ít thường cảm thấy mệt mỏi dù “đã ngủ”, bởi họ cắt mất phần lớn thời gian REM vốn tập trung chủ yếu vào cuối giấc ngủ.

Vai trò của giấc ngủ REM

Nếu coi giấc ngủ là một ca làm việc của não bộ về đêm thì REM chính là ca “tăng ca quan trọng”. Đây là lúc não tổng hợp dữ liệu, sàng lọc thông tin và xử lý cảm xúc tích lũy trong ngày.

• Mơ: Không phải ngẫu nhiên mà giấc mơ chủ yếu xuất hiện ở giai đoạn REM. Khi đó, vùng xử lý cảm xúc trong não hoạt động đặc biệt mạnh mẽ, trong khi vùng logic và kiểm soát lý trí tạm thời suy giảm. Đây chính là lý do giấc mơ thường phi logic nhưng lại rất giàu cảm xúc.
• Củng cố trí nhớ: Trong khi bạn ngủ, não không ngừng phân loại thông tin: đâu là thứ cần giữ lại, đâu là thứ có thể bỏ đi. REM chính là giai đoạn não “ghi dữ liệu vào ổ cứng”.
• Phát triển não bộ: Một điểm đặc biệt là trẻ sơ sinh có thời lượng REM chiếm đến hơn một nửa tổng thời gian ngủ. Điều này cho thấy não của trẻ hoạt động mạnh mẽ ngay cả khi bé đang say giấc. Trong những giấc mơ đầu đời, não trẻ đang “tập luyện” phản xạ, xử lý hình ảnh, âm thanh và cảm xúc.
• Chữa lành các vấn đề về tâm lý: REM giúp não điều chỉnh hormone và cảm xúc, đặc biệt là serotonin và dopamine – hai chất dẫn truyền thần kinh liên quan trực tiếp đến tâm trạng. Khi giấc ngủ REM ổn định, bạn dễ bình tĩnh hơn, ít phản ứng thái quá với stress và có xu hướng nhìn mọi việc nhẹ nhàng hơn.
• Bước đệm để tỉnh giấc: Thông qua việc kích hoạt hệ thần kinh trung ương, giấc ngủ REM có thể giúp cơ thể sẵn sàng thức dậy.

Giấc ngủ REM quan trọng đến mức nếu không ngủ đủ giấc vào một đêm, cơ thể sẽ tự tăng cường giấc ngủ REM vào đêm kế tiếp. Tức là một người sẽ bước vào giai đoạn REM sớm hơn và duy trì trong thời gian dài hơn khi ngủ. Đó là lý

Cần bao nhiêu lâu trong giấc ngủ REM

Theo các thông tin, mỗi người cần giấc ngủ REM nhiều nhất khi còn là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, lúc này não bộ vẫn đang phát triển. Trẻ sơ sinh dành khoảng 8 giờ ngủ REM mỗi ngày. Đến độ tuổi trưởng thành, mỗi người chỉ cần trung bình 2 giờ ngủ REM mỗi đêm.

Trẻ sơ sinh dành khoảng 50% thời gian ngủ của mình trong giấc ngủ REM. Thời gian này bắt đầu giảm vào khoảng 6 tháng rồi tiếp tục giảm trong suốt thời thơ ấu và tuổi thiếu niên. Đến năm 20 tuổi, hầu hết mọi người dành hơn 20% tổng thời gian ngủ cho giấc ngủ REM. Ở người lớn tuổi (khoảng 80 tuổi), thời gian cho giấc ngủ REM giảm xuống còn khoảng 17%.

Có thể bạn quan tâm:

4 kỹ năng chăm sóc trẻ sơ sinh quan trọng mẹ phải thuộc lòng

Một số lưu ý để duy trì chất lượng giấc ngủ REM

Giấc ngủ REM không đến một cách ngẫu nhiên mà chịu sự chi phối chặt chẽ của nhịp sinh học, môi trường sống và trạng thái tinh thần. Dù bạn ngủ đủ số giờ nhưng nếu sinh hoạt thiếu ổn định, não bộ không được thư giãn hoặc môi trường ngủ không phù hợp thì REM vẫn bị rút ngắn hoặc trở nên nông. Vì vậy, để nuôi dưỡng một giấc ngủ REM chất lượng, cần kết hợp đồng thời nhiều yếu tố từ giờ giấc sinh hoạt, thói quen trước ngủ cho đến cách lắng nghe cơ thể và xử lý các rối loạn nếu có.

Ngủ đủ giấc và cố định thời gian

Cơ thể con người vận hành theo đồng hồ sinh học. Khi bạn ngủ và thức dậy vào cùng khung giờ mỗi ngày, não bộ sẽ hình thành một lịch trình nội tại ổn định, từ đó tự động điều chỉnh hormone, nhiệt độ cơ thể và nhịp tim để dẫn bạn vào giấc ngủ đúng lúc. Nhờ vậy, các chu kỳ ngủ trở nên đều đặn và REM xuất hiện đúng nhịp.

Ngược lại, nếu giờ ngủ thất thường, hôm ngủ sớm hôm ngủ muộn, đồng hồ sinh học sẽ bị rối loạn. Cơ thể không nhận được tín hiệu rõ ràng về thời điểm nghỉ ngơi, dẫn đến tình trạng khó ngủ, ngủ chập chờn và thiếu REM. Tình trạng này kéo dài khiến não không được phục hồi đầy đủ, gây mệt mỏi mãn tính và giảm khả năng tập trung.

Biết cách tính giờ ngủ khoa học

Một giấc ngủ chất lượng không chỉ phụ thuộc vào tổng thời gian ngủ mà còn phụ thuộc vào cách bạn kết thúc giấc ngủ. Mỗi chu kỳ ngủ thường kéo dài trung bình khoảng 90 phút, trong đó giai đoạn cuối của chu kỳ là REM. Nếu bạn thức dậy khi một chu kỳ vừa kết thúc, cơ thể thường nhẹ nhõm và tỉnh táo hơn.

Để đầu óc thư giãn khi đi ngủ

REM chỉ có thể diễn ra trọn vẹn khi não bộ thật sự bước vào trạng thái nghỉ ngơi. Nếu bạn lên giường với một cái đầu đầy căng thẳng, lo âu, não sẽ khó chuyển sang các giai đoạn ngủ sâu và REM trở nên ngắn hơn, nông hơn.

Những tác động tiêu cực trước giờ ngủ như làm việc trí óc cường độ cao, xem tin tức tiêu cực, sử dụng điện thoại liên tục hoặc giải quyết mâu thuẫn đều khiến hệ thần kinh bị kích thích quá mức. Đây là nguyên nhân khiến nhiều người tuy mệt nhưng vẫn trằn trọc, khó ngủ và ngủ không sâu.

Lắng nghe cơ thể

Cơ thể luôn gửi tín hiệu khi bạn mệt mỏi hoặc giấc ngủ đang gặp vấn đề. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy buồn ngủ ban ngày, hay mất tập trung, cáu gắt vô cớ hoặc ngủ dậy vẫn thấy mệt, đó là dấu hiệu cho thấy REM của bạn có thể đang thiếu hụt.

Việc lắng nghe cơ thể còn thể hiện ở cách bạn điều chỉnh chế độ sinh hoạt. Ăn quá muộn, sử dụng đồ uống chứa caffeine vào buổi chiều tối, lạm dụng chất kích thích hoặc bỏ qua vận động đều ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ REM. Ngược lại, một cơ thể được ăn uống nhẹ nhàng vào buổi tối, vận động hợp lý và được tiếp xúc ánh sáng tự nhiên ban ngày sẽ dễ bước vào trạng thái ngủ sâu hơn vào ban đêm.

Điều trị rối loạn giấc ngủ REM

Trong trạng thái bình thường, khi bước vào REM, cơ thể sẽ gần như không cử động. Điều này giúp ngăn con người hành động theo nội dung giấc mơ. Tuy nhiên, ở một số người, cơ chế này bị suy yếu, khiến họ có những hành vi như nói mơ, la hét, đấm đá hoặc bật khỏi giường trong lúc ngủ. Đây được gọi là rối loạn giấc ngủ REM.

Rối loạn REM không chỉ gây nguy hiểm về mặt chấn thương mà còn làm giấc ngủ kém chất lượng nghiêm trọng. Khi nhận thấy các biểu hiện bất thường tái diễn thường xuyên, người bệnh nên đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc giấc ngủ.

Như vậy, bài viết trên đây, Pakey đã giúp bạn giải đáp câu hỏi “giấc ngủ rem là gì?”. Hy vọng những thông tin chúng tôi vừa cung cấp sẽ giúp bạn hiểu đúng và hiểu sâu về loại giấc ngủ này của con người, từ đó điều chỉnh chế độ sinh hoạt và lập kế hoạch nghỉ ngơi phù hợp cho chính mình và người thân. Cảm ơn đã theo dõi!

Nếu bạn cần tư vấn thêm, hãy gọi ngay chúng tôi: 0968 501 561 nhé!